Η δυσκοιλιότητα αποτελεί συχνό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας. Ποσοστό 6% των παιδιών ηλικίας 2-14 ετών παρουσιάζει δυσκοιλιότητα.
Διακρίνεται σε:
Ως δυσκοιλιότητα θεωρείται η καθυστέρηση στην αποβολή κοπράνων, η δυσκολία στην αφόδευση, που προκαλεί σημαντικό πόνο και δυσφορία στο παιδί καθώς και η αποβολή σκληρών και αφυδατωμένων κοπράνων. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να συνοδεύονται από πόνους στην κοιλιά, που υποχωρούν μετά από μια μεγάλη κένωση, από αίμα στην εξωτερική επιφάνεια των κοπράνων καθώς και από λεκέδες κοπράνων στα εσώρουχα ή στην πάνα μεταξύ δυο κενώσεων.
Εάν το παιδί είναι ηλικίας έως 6 μηνών πιθανά να χρειάζεται μεγαλύτερη ποσότητα γάλατος στη διάρκεια του 24ώρου ή χορήγηση ειδικού γάλατος για βρέφη με δυσκοιλιότητα.
Εάν το δυσκοίλιο παιδί σας είναι ηλικίας 6-12 μηνών και πρόσφατα χορηγήσατε αγελαδινό γάλα επιστρέψτε στην προηγούμενη επιλογή γάλατος διότι το γάλα πρώτης βρεφικής ηλικίας προκαλεί σπανιότερα δυσκοιλιότητα από το αγελαδινό.
Επίσης, δοκιμάστε τα εξής:
Εάν το παιδί σας είναι μεγαλύτερο και τρώει στερεές τροφές μπορείτε να προσθέσετε στο διαιτολόγιό του τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε άπεπτες ίνες. Τέτοιες τροφές είναι τα δαμάσκηνα, τα βερίκοκα, τα σταφύλια, τα λαχανικά που περιέχουν πολλές ίνες (μπιζέλια, φασόλια, μπρόκολα).
Εκτός όμως από την εξασφάλιση του σωστού διαιτολογίου είναι εξίσου σημαντική και η καθιέρωση τακτικών συνηθειών αφόδευσης.
Όταν το παιδί ωριμάσει και αποκτήσει τον έλεγχο της λειτουργίας του εντέρου θα πρέπει να το ενθαρρύνετε να κάθεται στη λεκάνη της τουαλέτας καθημερινά μετά το πρωινό του. Θα πρέπει να μένει καθισμένο έως ότου κενωθεί το έντερό του ή για 15 λεπτά της ώρας.
Όσο βρίσκεται καθισμένο μπορείτε να το απασχολήσετε με ένα βιβλίο ή ένα παιχνίδι. Αν το παιδί αφοδεύσει θα πρέπει να το επαινέσετε ή ακόμη και να το επιβραβεύσετε, ώστε να αποκτήσει ενδιαφέρον και κίνητρο. Εάν δεν τα καταφέρει μην θυμώσετε μαζί του, απλά ενθαρρύνετε το για την επόμενη φορά. Σιγά-σιγά θα μάθει να ρυθμίζει μόνο του τις λειτουργίες του εντέρου του χωρίς την καθοδήγηση των γονιών.
Εάν παρά το συνδυασμό σωστής διατροφής και σωστής εκπαίδευσης στην τουαλέτα το παιδί συνεχίζει να παρουσιάζει δυσκοιλιότητα, τότε θα χρειαστεί η χορήγηση φαρμάκων.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι το παραφινέλαιο (Nujol), η λακτουλόζη (Duphalac), η λακτιλόλη (Ιmportal), η σέννα (senokot, x-prep) μόνα τους ή σε συνδυασμό, και σε δοσολογία που καθορίζεται από το βάρος του παιδιού.
Στην περίπτωση όμως που μεγάλες μάζες ψηλαφώνται στην κοιλιά ή σκληρά κόπρανα αποφράσσουν το έντερο, προηγείται της καθημερινής χρήσης των ανωτέρω φαρμάκων η χορήγηση υποκλυσμών για 3 ημέρες ή χορήγηση παραφινέλαιου σε διπλάσια από τη συνηθισμένη δόση για 3 ημέρες.
Χορήγηση πολυβιταμινούχου σκευάσματος είναι απαραίτητη μεταξύ των δόσεων του παραφινέλαιου εξ αιτίας προβλημάτων απορρόφησης που μπορεί να προκαλέσει η μακροχρόνια χρήση παραφινέλαιου.
Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλει από έξι μήνες έως και δύο έτη.
Οι υποτροπές είναι συχνές ακόμη και σε παιδιά που δεν έχουν ολοκληρώσει τη θεραπεία τους. Σημεία υποτροπής είναι ο πόνος στην κοιλιά, τα κόπρανα μεγάλης διαμέτρου, η ελάττωση της συχνότητας κένωσης, το λέρωμα των εσωρούχων. Σε περίπτωση υποτροπής γίνεται έλεγχος της συμμόρφωσης του παιδιού στην φαρμακευτική αγωγή, προσαρμογή της δόσης του Nujol και προσθήκη δεύτερου υπακτικού για 1-2 εβδομάδες.
Μετά τον ικανοποιητικό έλεγχο των κενώσεων, ακολουθεί σταδιακή ελάττωση των φαρμάκων για χρονικό διάστημα που κυμαίνεται από 2 έως 6 μήνες ανάλογα με την περίπτωση.
Σε πολλές περιπτώσεις, η ανταπόκριση στην αγωγή είναι αργή. Ωστόσο, με επιμονή και υπομονή θεραπεύονται οι περισσότερες περιπτώσεις.